Het derde artikel van de serie De maatschappelijke jaarrekening van de CFO is nu uit. Michel Scholte vertelt over klimaatverandering, CO2-prijzen en de echte prijs voor vervuiling.

Voor het originele artikel klik op de link.

Blijf lezen voor de Engelse versie.

(Slechts) 90 euro voor een ton CO2

De drie grootste investeerders ter wereld praten over klimaatverandering, maar als het erop aankomt, gebruiken ze hun invloed niet om CO2-uitstoters om duurzamer te worden.

Op de meerderheid van de aandeelhoudersvergaderingen stemmen Blackrock, Statestreet en Vanguard tegen klimaatvriendelijke resoluties. En hoewel er tal van voorbeelden zijn waar beleggers klimaatleiderschap tonen, is er nog te vaak een kloof tussen wat financiële professionals zeggen en wat ze doen. Wat kunnen financials en in het bijzonder financieel directeuren doen?

83 miljoen doden

Helaas gaat er iets gruwelijk mis in directiekamers. Want ondanks alle woorden is er geen verbetering in het verminderen van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dat is best beangstigend, en klimaatwetenschappers zijn terecht cynisch. Zeker nu de meest geavanceerde modellen de mogelijke gevolgen zo glashelder maken: meer dan 83 miljoen doden als gevolg van opwarming tegen 2100.

Een belangrijke reden hiervoor is dat voor veel te weinig sectoren een wereldwijd verplichte CO2-prijs geldt. Zo zijn in veel landen niet alleen havens en luchtvaart uitgesloten van de klimaatafspraken, maar ook food en electronics. In feite wordt de echte prijs van vervuiling bijna nooit betaald

De Europese marktprijs voor een ton CO2-uitstoot is slechts 90 euro, dat is slechts ongeveer de helft van de echte kosten. En de opbrengsten worden niet gebruikt voor een evenredige reductie van gassen in de atmosfeer. Zo is de compensatieregeling van KLM ook onvoldoende om de klimaat kosten, zowel nu als op de lange termijn.

Daarnaast is er onvoldoende transparantie van bedrijven over hun uitstoot in de gehele waardeketen. Shell rapporteert bijvoorbeeld over de uitstoot van broeikasgassen door oliewinning, raffinage, transport en verkoop, maar is niet duidelijk over de uitstoot en vermindering van verbranding door hun klanten. De rechtbank oordeelde onlangs dat dit onrechtmatig is.

Subsidies voor klimaatschade

Maar het grootste probleem is dat regeringen wereldwijd zo'n $4,6 biljoen aan subsidies geven voor het gebruik van kolen, gas en olie. Alleen voor Nederland als dit is 17,5 miljard euro. Elke professional – en de CFO in het bijzonder – zou moeten pleiten voor een universele, correcte beprijzing van de CO2-uitstoot en voor de onmiddellijke afschaffing van alle subsidies en fossiele voordelen. Elke professional en elke CFO zou de reductiedoelstellingen en ondersteuning voor adaptatie en mitigatie moeten ondersteunen, waarbij de minder rijken worden gespaard. Zij hebben immers de grootste gevolgen en hebben het minste aandeel in de zaak.

Klimaatkosten op de balans

Geen CFO zal niet bezig zijn met het berekenen van kosten door klimaatverandering. Wereldwijd moeten al enkele grote uitstoters jaarlijks miljoenen betalen voor emissierechten en CO2-heffingen. Of ze krijgen geld als ze onder de emissienorm blijven. Tesla verdiende 150 miljoen dollar en maakte recordwinst dankzij de verkoop van emissierechten.

Wat nog te weinig wordt gerealiseerd: de gevolgen van klimaatverandering zijn ook financieel. De recente overstromingen in Duitsland, België en Nederland zijn niet alleen extreem tragisch vanwege het grote aantal slachtoffers, het kost bedrijven ook miljarden euro's. In feite voorspelt de ECB duizenden klimaatstoringen in de komende decennia.

Vrijwillige reële prijzen

Wereldwijd is er een groep CEO's die streeft naar een eerlijke beprijzing van de CO2-uitstoot. Maar eigenlijk zou elk bedrijf al zoveel mogelijk de echte prijs voor klimaatschade moeten willen betalen. Er zijn verschillende aanbieders van CO2-compensatiediensten, bijvoorbeeld door landschapsherstel en het planten van bomen. Bij de True Price Store in Amsterdam, het café in Breukelen of bij Deloitte kun je de boodschappen betalen via LandLife Company of Fairclimate Fonds.

De vraag die financiële professionals zich moeten stellen is: met welk model bereken je schade en regelgevingsrisico's? En wat doe je hiermee?

Er zijn veel standaarden beschikbaar.

  • Om uw voetafdruk in kaart te brengen: het Greenhouse Gas Protocol, de Gold Standard, Protocol for Carbon Accounting for Financials.
  • Hoe je het publiceert; Carbon Disclosure Project.
  • Hoe het te prijzen; Ware prijs standaard
  • Hoe het te integreren in het financieel jaarverslag – GRI, CDSB, de Raamwerk voor impactgewogen rekeningen.
  • Hoe stel je doelen; via op wetenschap gebaseerde doelen.

En tot slot is er gegevens, steeds meer – voor consumenten en voor bedrijven.

Hoe te kiezen? De vele frameworks lijken misschien overweldigend, maar als je je erin verdiept, zul je zien dat elk framework zijn eigen bruikbaarheid heeft. Daarom: wed niet op een paard. Maar leer paardrijden.

En mocht je er niet uitkomen, er zijn talloze cursussen te volgen klimaatwetenschap, kaders en klimaatimpact meten en waarderen.

Ik zeg: elke financieel op klimaat cursus!

Michel Scholte is ondernemer, directeur en medeoprichter van True Price en Impactinstituut. True Price richt zich op het berekenen en verbeteren van de werkelijke prijs van producten, inclusief sociale en milieukosten. Impact Institute levert data, software, (digitale) educatie en advies over impactmeting en -management. Daarnaast is hij stichtend bestuurslid van Stichting Impact Economie. Hij is een veelgevraagd keynote spreker en publiceert regelmatig columns over het dagelijkse nieuws en duurzaamheid via LinkedIn. hij houdt een meester graad in Sociologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, waar hij zich specialiseerde in sociaal onderzoek, agent-based modellering en leefbare lonen.

Meer informatie